Radość szalonego anegdociarza 2

W połowie to zabawa, w połowie – sprawa śmiertelnie poważna. Lubię książki, które tak wybijają człowieka z rytmu (np. wspomniane już Trzy po trzy Fredry). Dlatego piszę post w tej szalonej konwencji – cytaty, tym razem z objaśnieniami. 

,,LUDMIR

Aha! otóż i słowo zagadki – pan głodny, pan złego humoru. Zaraz panu

służyć będę. (dostając) Ale to jednak zakała dla sztuk pięknych, że wy,

pęzlikowi i ołówkowi panowie, tak jesteście chciwi tego materyjalnego

pokarmu.

WIKTOR

A wy, kałamarzowi i piórowi, tylko powietrzem żyjecie! tylko

natchnieniem muzy! Uderz więc w złoty bardon, wnieś pieśni wieszcze –

niech kamyki tańcują, drzewa płaczą, a ja tymczasem jeść będę.

Czas jakiś milczenie.

Powiedz mi, mój kochany Ludmirze...

LUDMIR

Oho! „kochany Ludmirze”. – Salceson skutkował.”

Fredro, Pan Jowialski

Scenka z tego cytatu jest przezabawna, operująca znanym i lubianym (przeze mnie) motywem sporów malarza z pisarzem. Reszta komedii nie podobała mi się szczególnie, ale chylę czoła przed ludową mądrością: jak Polak głodny, to zły.

*

,,Młodzieniec porywa książkę, uczy się kochać, zapomina deklinacji, a wzdycha jak najęty do pierwszego lepszego czupiradła."

Kraszewski

Kto mógł lepiej skomentować romantyzm niż jeden z  jego ostatnich, schyłkowych przedstawicieli? A raczej – tani sentymentalizm, bo romantyzmu obrażać nie pozwolę.

PS: po pół roku nauki łaciny okazało się, że zapomniałam polskiej deklinacji, a dokładnie nazw przypadków. I potem kłóciłam się, grając w scrabble z historykami, jaki to akuzativ, a żadne z nas nie mogło sobie przypomnieć, czym jest akuzativ w języku polskim.

*

,,Wdzięczna miłości kochanej szklenice!

Czuje cię każdy i słaby, i zdrowy;

Dla ciebie miłe są ciemne piwnice,

Dla ciebie znośna duszność i ból głowy.

Słodzisz frasunki, uśmierzasz tęsknice;

W tobie pociecha, w tobie zysk gotowy.

Byle cię można znaleźć, byle kupić,

      Nie żal skosztować, nie żal się i upić!"

Krasicki, Monachomachia

Najważniejsza lekcja która wyniosłam z nauki o oświeceniu. Mam też wielki szacun do Krasickiego za sparodiowanie własnego, pompatycznego utworu ,,Święta miłości kochanej ojczyzny”. Trzeba przyznać, ze chociaż biskup, miał poczucie humoru i gigantyczny dystans do siebie. Zamiłowania do alkoholu, wbrew tym słowom, raczej nie miał, szybciej do czekolady. (I był przystojny. Jaka to radość, gdy wśród ponurych, mętnych mord w podręczniku błyśnie ci gładki, ciemnooki Krasicki.)

*

,,Primo — namiętność napotykająca przeciwności w swoim rozwoju, a więc walka człowieka z otaczającą go rzeczywistością. Secundo — świadomość wyższych uzdolnień przy braku woli, która mogłaby je uczynić przydatnymi. Tertio — świadomość miernych uzdolnień, świadomość jasna, oczywista, nieodparta, ujawniona. Te trzy kategorie cierpień moralnych można wyjaśnić i zamknąć w trzech imionach: Werter, René, Oberman”

G. Sand

Czy to nie jest szalenie mądre? Nie trzeba wiedzieć, kim byli Werter (no dobra, go powinniście kojarzyć), Rene ani Oberman żeby dopasować tą definicję do wielu spotkanych ludzi. Pierwszy to ci wszyscy niezgodni, buntujący się – walczący z konwenansem, przekonaniami społeczeństwa, uprzedzeniami. Wielkie charaktery które próbuje się zamknąć w obrębie domu z ogródkiem. Drugi – ci wszyscy którzy chcą, a nie mogą albo im się nie chce. Wielkie talenty niewykorzystane przez brak kompetencji życiowych posiadacza. Uczniowie zdolni, ale leniwi. Trzeci – nudziarze świadomi swojej nudy. Te porządne dziewczynki ze starannymi zeszytami wiedzące, że nigdy nie dorównają klasowym prymusom, których zawsze było mi strasznie szkoda. Czasami jestem nimi wszystkimi na przemian, chociaż najczęściej czuję się jak Rene – którego zresztą bardzo lubię, mimo pewnych niezdrowych skłonności do swojej siostrzyczki i Indian.

* * *

Nie jestem najlepszym zbieraczem cytatów. Nie ma tu niczego, co mogłoby zmienić wasze życie, niczego, co nadawałoby się do powtarzania znajomym, uczenia się na pamięć i szeptania wśród nocy. Bo z cytatami tak już jest (przynajmniej dla mnie) że wymagają czegoś więcej niż tylko puszczenia w eter w internecie. Największe znaczenie mają, kiedy ktoś mówi je z prawdziwym uczuciem –  tak, kiedy ktoś tak pokocha ten cytat, że nauczy się go na pamięć i na przykład użyje w rozmowie – wtedy te kilka słów nabiera dla mnie niezwykłego znaczenia. Tak samo moje własne ulubione cytaty zaczynają mieć sens dopiero kiedy je powiem  – nie umiem deklamować, ale ulubione słowa zawsze brzmią dobrze, bo są ulubione. Tak jak ten, z Konrada Wallenroda – kiedy powiedziała mi go druga osoba pod rząd, pochyliłam się nad nim z większą uwagą  – i kurcze, w tym coś jest. Coś bardzo Mickiewiczowskiego, tragicznego i nieuchwytnego. 

,,Jakżem samotny! pod niebem i w niebie

  Nie mam nikomu, nigdzie, nic, powiedzieć

  W godzinę skonu – prócz jej i prócz ciebie!… "